yapımı

KULLANILAN MALZEME

Mahmut baba1 Köprünün taşları, Yağmurca, Eskiköy ve halen Meriç ırmağı karşısında Yunanistan’da kalan Hasırcı Arnavut köyleri taşocaklarından sağlanarak, Kesme taş köprü olarak yapıldı. Yapımda Horasan harcı kullanıldı. Horasan harcı sönmüş kireçle pişmiş tuğla kırıntıları karıştırılarak yapılır. Taşları, açık havada, günümüzdeki çimento gibi birbirine bağlar. Sönmüş kireçle pişmiş tuğla harcı açık havada çok sertleşir. Horasan harcı ile yapılan inşaat, ne kadar çok açık havada kalırsa o kadar sertleşir. Uzunköprü’nün temeli baştanbaşa bittiğinde, horasanın sertleşmesi için iki yıl beklendiği söylenir. Bu süre içinde köprünün taşlarının yontulması, kesilmesi hazırlıkları yapılmış ve bundan sonra üst inşaata başlanmıştır.(1427)

Köprünün ilk gözünün başladığı yerden, son gözünün bittiği yere kadar uzunluğu 1238 metre 55 santimetredir. Her ne kadar Edirne Salnamelerinde ve Ahmet Badi Efendinin, Riyaz-ı Belde-i Edirne Tarihinde 1390 metre gösterilmişse de, bu 150 metrelik fazlalık, köprü kanatlarının park çeşmesine kadar uzatılmış olmasından kaynaklanmaktadır.

kroki Yandaki krokiye göre üç parçadan ibaret olan köprünü sol kanadı 204 metre uzunlukta olup tam Ergene üzerinde ve suyun cereyan ettiği istikamete dikey vaziyettedir. Ortadaki kısım 1056 metre uzunluktadır. Bu da nehir taştığı zamanlarda kapladığı sahaya denk gelmektedir. Fazla suları karşılamak ve hem de bu civarda yatan (Gazi Mahmud Baba) nın manevî himayesi amacı ile eklenmiş, 100 m. lik bir rıhtım-yoldan ibarettir. Buradaki korkuluk taşlarının bir kısmı 1908 sıralarında belediyece söktürülmüş ve şehir içi çeşmeler inşaatında kullanılmıştır. Sağ taraftaki 25 m. lik diğer bir kısım da 1957 de doldurularak araba ve otobüs parkı haline getirilmiştir. Geri kalan 75 m. lik kısım, belediye binasının ön duvarını teşkil etmektedir.

KÖPRÜ ÖZELLİKLERİ

1- Kemerler: Sivri ve yuvarlak olmak üzere iki çeşittir. Kent tarafından başlamak üzere şöyle sıralanır. 1-33 sivri, 34-81 yuvarlak, 82-113 sivri, 114-153 yuvarlak, 154-162 sivri, 163-172 yuvarlak kemerlerdir.

2- Sel Yaranlar: Hızla akan nehrin sel durumunda gerek buz gerekse ağaç parçalarının köprüye zarar vermemesi için köprü ayaklarına yapılan sivri ve yuvarlak çıkıntılardır. Ergene nehri aynı yönden akmasına rağmen diğer yönde de sel yaranlar vardır, bunun sebebi mimari olarak köprü dengesini sağlamaktır. 55 ve 56. kemerlerin bastığı ayakta sel yaranlar başlar, 168. ayakta sona erer.

3- Balkonlar: 235. metrede, 40 ve 41. kemerleri üzerinde 3.40×0.40 boyutunda ve 680. metrede 102 ve 103. kemerlerin üzerinde de 9.40×0.40 m. boyutunda iki balkon vardır.

4- Tahliye Gözleri: Köprüde yedi tane boşaltma (tahliye) gözleri vardır. Bunlar yuvarlak kemerler biçiminde 145-154. ayaklar üzerindedir. Taşkınlarda suların boşaltma gözlerinden kolayca boşaltılmasını ve köprünün yıkılmamasını sağlarlar.

korkuluk5- Korkuluklar: Köprünün nehir tarafının batı kenerında insan başı büyüklüğünde korkuluklar bulunmaktadır. 28 tane olduğu belirtilen bu korkuluklar hakkında farklı yorumlar bulunmaktadır.

On altı yıl süren köprü inşaatı süresince vefat eden ustaların her biri anısına yapıldığı bu yuvarlak korkuluklar yapıldığı yorumlansa da daha akla yakın olan bu yuvarlak şekillerin Namazgah’a yakın olması ve 28 tane değil 33 tane olması gerekliliği gözönüne alındığında bunların tesbih tanesi amacıyla yapıldığı ihtimalini güçlendirmektedir.

6- Kabartmalar : Kemerlerlerde bulunan kilit taşları üzerindeki kabartma desenler, köprü o kemelerin yapan usta ve işçi guruplarının sorumluluk alanlarını belirlemek için yapılmıştır. İki desen arasını yapan ekip son kemerin kilit taşına kendi desenini ( armasını ) işlerdi. Toplam da 18 ayrı kilit taşı kabartması bulunması nedeniyle köprünün onsekiz ayrı gurup tarafından yapıldığını varsayabiliriz.